تعریف گمرک

واژه گمرك كه معادل آن در زبان انگليسي CUSTOMSو در زبان فرانسه DOUANE مي‌باشد و بنابر قول مشهور محققين و مورخين ، مشتق از كلمه لاتين COMMERCIUM به معني تجارت و مبادله كالا بوده كه خود اين كلمه مشتق از ريشه يونانيCUMMERX (كومركس) به معني حقوق متعلق به كالا و مال التجاره  مي‌باشد .

و در زبان تركي به شكل واژه KUMRUK(كومروك) يا GUMRUKرواج يافته است .

اين‌واژه بعدها دردوران صفويه به واسطه همجواري ايران‌با تركيه دركشورما نيز متداول شده است.

تعريف گمرك به عنوان يك اصطلاح بين المللي

شوراي همكاري گمركي *، گمرك را چنين تعريف نموده است .

((گمرك سازماني است دولتي كه مسئول اجراي قانون گمرك و وصول حقوق و عوارض ورودي و صدوري وهمچنين واردات،ترانزيت و صادرات كالامي باشد .))

اين اصطلاح به هريك از قسمتهاي سازمان گمرك و يا ادارات اصلي يا تابعه آن نيز اطلاق مي‌شود مثلا درمورد مامورين گمرك ، حقوق و عوارض ورودي و صدوري و كنترل واردات يا صادرات يا هر امر ديگري كه در حدود عمليات گمركي باشد نيز به كار مي‌رود مثل : مامور گمرك ، حقوق گمركي ، اداره گمرك و اظهارنامه گمركي .

با توجه به تعاريف به عمل آمده مي‌توان گفت گمرك سازماني است مالي و اقتصادي كه از دير زمان در كشورها وجود داشته و در هر زمان بنا به مقتضيات زمان و خواست حكومتها شكل و سازماني خاص به خود گرفته است تا به صورت فعلي درآمده است .

گمرك به طور قانوني نقش تطبيق واردات و صادرات را با مقررات وضع شده براي واردات و صادرات دارد . بنابراين در ورود يا صدور كالا نقش گمرك آن است كه :

1 ـ الزامات قانوني در ورود و صدور كالا توسط واردكنندگان يا صادركنندگان رعايت شود .

2 – محدوديت ها و ممنوعيت هاي وضع شده مراعات شود .

3 – معافيت ها و تخفيف هاي توصيه شده به موجب قانون در صورت تطبيق مشخصات كالا ، به وارد يا صادر كننده داده شود .

4 – حقوق و عوارضي را كه وضع شده است ، به طور صحيح وصول نمايد .